LASOWIACY
Las, ociec nas, a my, dzieci jigo, idziewa do nigo…
Lasowiacy to społeczność związana i wyrosła na terenie Puszczy Sandomierskiej odznaczająca się charakterystycznym strojem, obyczajami, gwarą i wierzeniami.
Początkowo nieliczni mieszkańcy byli niemal odcięci od świata i utrzymywali się prawie wyłącznie z bogactw naturalnych lasów i miejscowych wód. Oprócz łowiectwa, myślistwa i bartnictwa zajmowali się wytapianiem rudy darniowej oraz otrzymywanymi z surowca drzewnego smoły, mazi i węgla drzewnego. Z czasem rabunkowa gospodarka leśna wydatnie zmniejszyła zasoby puszczy, powiększając jednocześnie tereny przydatne do osadnictwa rolniczego.
Choć rolnictwo stało się z czasem podstawą gospodarki Lasowiaków, w dalszym ciągu wykorzystywali oni bogactwa leśne, stąd rozwój przemysłów drzewnych i rzemiosł opartych na tym surowcu: ciesielstwa, bednarstwa, kołodziejstwa, meblarstwa i zabawkarstwa.
W początkowym okresie rozwoju osadnictwa Puszcza przyciągała głównie niepokornych chłopów, uciekinierów z innych stron, którzy w pogoni za wolnością chronili się w nieprzebytych kniejach przed pańszczyzną. Przybywali tu ścigani przez prawo oraz przymusowo osadzani z rozkazu królewskiego jeńcy wojenni.
Puszcza Sandomierska była tyglem, w którym mieszały się liczne nacje. Procentowo najliczniej reprezentowana była ludność polska z przeludnionego Mazowsza, ale i z zachodniej Małopolski, a także ruska, tatarska, szwedzka, litewska, wołoska i niemiecka…
Powoli następująca asymilacja wszystkich wymienionych narodowości spowodowała wykształcenie nowej jakościowo grupy ludzkiej, różniącej się w wielu dziedzinach gospodarki i kultury od innych.
Na bazie niespójnych zupełnie poszukiwań w internecie, książkach, mapach, nocnych nierzadko rozmowach powstaje zarys dziejów mieszkańców tych ziem z bardzo subiektywnym wyborem okolic, miejsc i zdarzeń związanych z mityczną dla mnie Papiernią.
Nie jest moją ambicją tworzenie kompletnych rysów czy badań historycznych, ale może ta strona wzbudzi w kimś zainteresowanie historią rodzimych okolic i odkrywaniem przyczyn własnych zachowań…
Moi przodkowie pochodzili z Dębrzyny (przysiółek leśny Dobrynina), skąd przenieśli się dalej do Łuża i Papierni. Z tych leśnych osad rozeszli się już do wielkiego świata, czyli w przypadku mojej rodziny do Tuszymy, leżącej nad Wisłoką – gmina Przecław – powiat Mielec.
Przy pomocy małolycznych materiałów źródłowych, postaram się przybliżyć historię ważnych dla mnie, samolubnie zinterpretowanych historii poszczególnych osad/wsi/miast. Lasowiacy – z pewnością – część tych miejscowości odwiedzali i wpływali na ich historię czy też nie…?!
Papiernia to leśna osada której historia sięga XVII wieku… Dzisiaj nie ma już w tym miejscu zabudowań, a ostatni dom został rozebrany w latach 80-tych XX wieku.
Sama nazwa Papierni pochodzi zapewne od młyna papierniczego, który tu kiedyś istniał. Osady w pobliżu Papierni to Folusz i Białe, które wspólnie stanowiły kiedyś jeden organizm gospodarczy…
